een reis om niet gauw te vergeten
Dit "dagboek" is voor familie en vrienden en anderen die geinteresseerd zijn. Het verslag is niet volledig, want vele dingen ben ik ongetwijfeld vergeten. Ook de juiste benamingen etc. kunnen foutief zijn, maar desalniettemin hoop ik, dat u als lezer er plezier aan beleeft en er de nodige informatie uit kunt halen.
Voor deze reis heb ik me gewend tot Koning Aap, dit omdat het makkelijker is om via een organisatie te reizen naar Noord-Korea.
Een reis die veel indrukken heeft nagelaten, niet alleen door het land Korea en zijn inwoners, maar ook doordat ik deel uitmaakte van een groep (normaliter reis ik solo of met mijn partner), wat deze reis ook bijzonder maakte. En het moet gezegd worden, een groep heeft zijn voordelen. Je kan bij het eten je indrukken van de dag doornemen, maar het is wel vermoeiend om met al die verschillende mensen rekening te houden.
Kortom, wel de moeite waard.
Ik probeer hier per dag een indruk te geven van wat ik heb gedaan en gezien en ik kan u melden, dat was veel, heel veel. Dit was dan ook de eerste reis, waar ik oprecht blij was toen ie ten einde kwam en ik naar huis kon. Ondanks dat de bewegingsvrijheid ruim was, is het moeilijk om niet je eigen gang te kunnen gaan, bijv. om een paar uur gewoon op een bankje te kunnen zitten en genieten van het straatbeeld.
Maar geen klacht, het was zeer de moeite waard en ook ik ben na deze reis Korea (Zuid en Noord) met andere ogen gaan zien.
Of ik gehersenspoeld ben??? Wie zal het zeggen de toekomst zal het uitwijzen.
Zondag 24 april Dag 1
Op 24 april 2005 naar Schiphol vertrokken om met de KLM naar Beijing (China) te vliegen. Op de Plaats [Den Haag] nog koffie gedronken bij Bagels & Beans, samen met mijn partner die thuis bleef. Van de uitbaters kreeg ik een stuk vijgencake mee voor onderweg. Het begin was dus goed.
Maandag 25 april Dag 2
Na een uurtje of twaalf vliegen kwamen we aan op Beijing International Airport en daar bleek dat twee mensen de vlucht niet meegemaakt hadden. Een vrouw was al afgehaakt op Schiphol omdat ze erachter kwam dat ze geen visum had voor China. Van de man die we misten was geen spoor te bekennen. Na enig getelefoneer door onze reisbegeleidster bleek ook hij niet in het bezit te zijn van een visum voor China. Hij was op Schiphol bij de douane tegengehouden en had geen kans meer gezien iemand van de groep in te lichten.
In Beijing vlakbij het Plein van de Hemelse Vrede gebivakkeerd in het Beijing Dong Fang Hotel. Daar in de middag (maandag 25 april) lekker gewandeld en mij verbaasd over alle veranderingen (daar ik al eerder in Beijing was geweest).
Maar hier was ik niet voorgekomen, Noord-Korea dat was wat ik wou zien.
Dinsdag 26 april Dag 3
Met de bus naar het vliegveld gereden. Het was vroeg maar al erg druk op de wegen. Het inchecken duurde lang, dus had ik voldoende tijd om een sigaret te roken. Het vliegtuig zat goed vol.
Twee uur na vertrek uit Beijing landden we op het vliegveld van PyongYang, de hoodstad van Noord-Korea. Het vliegveld was nagenoeg leeg en de afstand naar de terminal, ongeveer 30 meter, ging per bus.
Bij de terminal moesten we in een rij gaan staan in de volgorde die op het groepsvisum vermeld stond. Paspoort in de hand. Er was nog even paniek, omdat een medereiziger zijn paspoort kwijt was. We hebben hem nagenoeg uitgekleed en zijn tas binnenstebuiten gekeerd, maar geen paspoort. Buiten gekeken, gevraagd of het in de bus lag, in het vliegtuig etc. Na een flinke speurtocht, door hem zelf en de reisbegeleidster Sandra, nog steeds geen paspoort en we werden nu toch wel een peu nerveux. Eindelijk, door tussenkomst van onze Noord-Koreaanse gids, de heer Pak, kwam plots het verloren paspoort weer boven water [???????????]
Na de douane gepasseerd te zijn, moesten we weer wachten, nu op onze baggage. Bepakt en bezakt konden we onze weg vervolgen naar de [moderne] scanpoortjes waar een aantal bagagestukken willekeurig werden nagekeken. Kortom echt streng vond ik deze binnenkomst niet, dus weer een mythe ontzenuwd.
Eenmaal buiten konden we meteen de bus in die ons naar het Hotel zou brenegen. Not, eerst een rondrit door de stad PyongYang. Onze gidsen waren dhr. Pak, een doorgewinterde gids die dit werk al 20 jaar deed en dhr. Lee ,een stagair van 33 jaar jong, die het vak net ingestapt was en dus nog veel moest leren. Verder dhr. Lee, die ons de gehele reis zou filmen. Meteen kreeg hij de bijnaam Cam Lee. De reden voor zijn meereizen had te maken met het feit dat hij een, uiteraard gecensureerde, videotape ging maken, die wij na afloop van ons veblijf aan konden schaffen. Ik was de eerste die positief op zijn vraag voor aanschaf reageerde en toen kwam de rest ook over de brug.
Enfin, eerst dus de rondrit. Als primair doel was de Arc de Triomphe aangewezen. Een exacte replica van het Parijse monument, alleen veel groter. Daar werd ons door onze gidsen gewezen op het feit dat we uit moesten kijken met oversteken, omdat er nogal druk verkeer was. Wie de foto’s gaat bekijken zal zien dat dat nogal mee viel, want er was bijna geen auto te zien.
De Arc de Troimphe staat vlakbij het Sportstadion en daar waren vele vrouwen en kinderen aan het oefenen voor Arirang, een massademonstratie die dit jaar in september wordt gehouden.
De volgende stop was het Yanggankdo International Hotel. Dit hotel ligt op een soort eiland en bijna alle toeristen worden hier ondergebracht. Zevenenveertig etages wat volgens de folder 170 m hoog is. [foto] Het heeft een vloeroppervlakte van 87,870 vierkante meter, 1000 kamers etc. Bij elk gebouw, monument of ander imposant bouwwerk krijg je te horen hoe groot, breed, diep, aantal tegeltjes, hoe lang er aan gewerkt is en door wie. Je begrijpt dat die informatie voor ons niet echt interressant is, maar de Noord-Koreanen gaan daar prat op.
Woensdag 27 april Dag 4
Na een redelijke nacht en een daaropvpolgend Koreaans ontbijt,exotisch en natuurlijk met Kimchi (gefermenteerde kool) en soep toe, stapten we al vroeg de bus in om op weg te gaan naar het Mansudae Fonteinenpark. Mooie beelden met fonteinen, maar dat geeft de naam al aan.
Na deze korte stop bus weer in en richting Mansudae Hill, waar een indrukwekkend bronzen standbeeld van Kim Il Sung staat. Het beeld is twintig meter hoog en is in 1982 gebouwd ter ere van zijn 60e verjaardag. Tot op de dag van vandaag worden hier nog steeds bloemen neergelegd en betuigt men respect aan de Grote Leider. Ook wij worden geacht ter verering van Kim Il Sung op deze plek bloemen te leggen en respect te betuigen. Als respectvolle buitenlandse gasten werken wij hier iet wat onwennig aan mee.
Na een bezoek aan een borduurcentrum, erg mooi en kunstig, maar niet echt aan mij besteed, stopte de bus bij het Revolutionary Martyrs’ Cemetery, de begraafplaats voor de helden van Korea. Ook hier werden wij geacht een bloemetje neer te leggen en respect te betogen. Opvallend was dat de vele Koreanen, die deze plek terzelfdertijd bezochten, moesten wachten, want wij mochten direct met de gids het terrein op en zij mochten pas volgen nadat onze groep een meter of honderd voor hen uit liep. Tijdens ons verblijf in Noord-Korea zal dit overal gebeuren.
Daarna nog naar een boedistische tempel (Kwangbob) gereden, maar ik was zo moe vaneege het hoge tempo waarin in alles plaats vond, dat dat bezoek een beetje aan me voorbij gegaan is.
Met redelijke tegenzin het museum aan het Kim Il-Sung plein bezocht, alwaar op het plein ervoor allemaal dames aan het oefenen waren. Dit vond ik veel leuker om naar te kijken, maar helaas we moest naar binnen. Denk nou niet dat een museum hier klein is. Zeventien zalen moesten we doorkruisen en dat alles onder begeleiding van een plaatselijke gids, die in het Koreaans vertelde, wat door onze gids, Mr. Pak werd vertaald in het Engels. Bij zaal 14 ben ik er tussen uitgeknepen, weliswaar onder begeleiding van Mr. Lee, want ik moest plassen. Pas bij zaal 17 heb ik me weer bij de groep gevoegd. Ik stond dus zo weer buiten, blij toe.
Om 21.00 uur waren we terug in het hotel, kapot maar voldaan.
Donderdag 28 april Dag 5
Na een redelijk enacht, een goed ontbijt, en het inleveren van onze paspoorten i.v.m. het regelen van de terugreis per trein, stapten we vol goede moed weer in de bus voor een rit van 120 km naar Panmunjom. Panmunjom (DMZ=DeMilitarizedZone) ligt zo’n acht kilometer ten zuidoosten van Kaesong, op de grens van Noord- en Zuid-Korea en ongeveer 70/80 km vanaf Seoul. Deze gedemilitariseerde zone van 150 kilometer lengte en twee kilometer breedte scheidt Noord- en Zuid-Korea sinds de wapenstilstand die getekend is op 27 juli 1953.
In 2004 was ik in Zuid_Korea en ben toen aan die kant van dit gebied geweest, dat was heel indrukwekkend. De Zuid-Koreanen en Amerikanen waren zeer streng en stelden eisen, bijv. geen spijkerbroek, wit tshirt of slippers/sandalen aan, document ondertekenen dat niemand bij eventuele ellende verantwoordelijk is etc. Zodoende was ik zeer nieuwsgierig hoe het aan deze kant zou gaan. We reden over een zeer brede snelweg, met weinig verkeer, erheen. Halverwege koffie gedronken in een restaurant dat over de weg heen gebouwd was.
In Panmunjom kregen we een rondleiding met uitleg van een militaire gids en brachten een bezoek aan het gebouw waar de wapenstilstand is getekend. Hierna liepen we in een zeer ontspannen sfeer naar de "echte" scheidslijn (grens wordt het niet genoemd in Noord-Korea, omdat men hier spreekt over Korea, waarvan het Zuiden bezet is door de Amerikanen). De scheidslijn loopt precies door het middeen van een aantal blauwe barakken. We zijn een barak binnen gegaan (dezelfde die ik vorig jaar vanuit Zuid-Korea heb bezocht) en kregen hier uitleg van onze militair gids. In tgenstelling tot vorig jaar toen de Noord-Koreaanse militairen ons bespieden, stonden nu de Zuidkoreaanse- en Amerikaanse militairen ons te begluren met camera’s en verrekijkers. Kortom toch wel bijzonder.
Want ik had een stevige preek over het kwade Amerika verwacht, maar moet gezegd worden dat gebeurde geheel niet, men was bijzonder genuanceerd.
Na dit toch wel indrukwekkende bezoek zetten we koers richting in Folkcustoms Hotel, een plek met nog (echte?) oude gebouwen. Daar hebben we de lunch genuttigd en zouden later daar ook de nacht doorbrengen op authenieke wijze, slapen op een matje op een verwarmde grond. Men noemt dit andul (###).
Na de maaltijd gingen we de bus weer in, op weg naar de Concrete Wall. Onderweg reden we langs langs kilometers rijstvelden en ik moet zeggen het zag er niet echt rooskleurig uit. Het is nu lente en je mag dan verwachten dat er veel water in de riviertjes staat, maar dat was niet het geval. Ook kon je aan de mensen zien dat het leven hier zwaarder was dan in de hoofdstad. Duidelijk is het op het land werken behoorlijk zwaarder dan werken in de stad en dat was ook wel te zien aan de bevolking.
De Concrete Wall (=betonnen muur) is een verdedingsmuur tegen de Amerikanen die Zuid Korea bezet houden. Dit werd ons verteld door een colonel, die ook zei dat het bestaan van deze muur door Zuid-Korea ontkent wordt. Deze 240 kilometer lange muur is in 1977 gebouwd en de kant die naar het zuiden is gericht, is begroeid met gras. Dit nemen we zonder meer aan, want het er was vrijwel niets te zien door de mist. De colonel was een schatje en ging maar al te graag met ons op foto en film.
De bus in en via een museum in een tempel (Koryo) naar de Tombs of King Gong Min. Deze grafheuvels waren erg rustiek daar de schemering langzaam kwam opzetten en behalve de natuur alleen wij er waren. Bij het verlaten van deze bezienswaardigheid zaten bij de uitgang van het complex plots mensen met erg mooie schilderijen. Ik heb er inderdaad een gekocht.
Hierna terug naar ons hotel, waar ik een bijzondere nacht heb meegemaakt, daar mijn kamergenote een allergische reactie kreeg van de o zo stofvrije dekens.
Vrijdag 29 april Dag 6
Lichtelijk brak opgestaan, ontbeten en de bus in. In Kaesong zijn we eerst langs een groot beeld van Kim Il Sung gegaan voordat wij onze reis voortzetten naar het Koryo Museum. Vanaf daar zijn we via de snelweg teruggereden naar PyongYang. Als je deze stad binnen rijdt passeer je een de snelweg overspannende boog van beton. Aan beide zijden staat een vrouw die de ander de hand reikt omzodoende de eenheid van Korea aan te duiden. In PyongYang aangekomen reden we naar de rivier Taedong alwaar we op een boot de lunch genoten. tot onze verbazing ging ie ook nog varen, 10 minuten weliswaar , maar toch… zo hadden we de kans om de vele kinderen, militairen en ouderen gade te slaan die zich op de oevers van de rivier hadden gesettled om er te eten, drinken en te feesten. Onderwijl genoten wij van de lunch wat eigenlijk een BBQ was, maar erg lekker, vooral de soju (een koreaanse variant op onze jenever en beslist goed te drinken).
Met goede zin reden we richting het geboortehuis van Kim Il Sung, dat in het bijzonder mooi onderhouden park Mangyongdae staat. Het huis, dat in 1862 door de overgrootouders van Kim Il Sung betrokken werd, verkeert in goede staat, waarschijnlijk omdat er beton is gebruikt in plaats van hout. Tot 1917 is het bewoond geweest door de familie. In de loop der jaren is het uitgegroeid tot een ware bedevaartplaats. Hele volksstammen staan te wachten. Militairen, schoolkinderen en burgers van heinde en ver. Iedereen heeft dan, zoals het hoort bij dit soort activiteiten, zijn zondagse pak aan. Vooral de kinderen dragen mooie kleren met veel kleur. Dat was ik niet meer gewend, omdat wat ik tot nu toe gezien had hoofdzakelijk de kleur grijs bevatte.
Een van de mannen van onze groep kocht hier "gewoon" ijsjes bij een stalletje, 5 stuks voor 1 euro. Ik heb er van geproefd en het smaakte naar rijst.
Het was hier wel heel gezellig. De Koreanen hadden plezier en wij ook. Geen één op één gesprekken maar d.m.v. een glimlach en een zwaai kan je samen toch genieten.
De mannen in de groep (van wie vele vrijgezel zijn) hebben een nieuwe hobby ontdekt de afgelopen dagen. Het spotten van de meisjes die het verkeer regelen. In plaats van verkeerslichten te gebruiken (energie tekort) staan op de "drukste" verkeersknooppunten (becarefull very dangerous traffic) zeer mooie dames in helblauwe uniformen het drukke verkeer te regelen en het het moet gezegd worden, ze zien er erg mooi en verzorgd uit. Laat nu plots in dit park een hele groep van deze dames lopen, ………. Dus daar gingen de mannen met camera’s als jonge honden achter ze gaan. Onze reisleider, dhr. Pak, zag hierzelf ook de humor van in en liet ze gaan.
Na dit enerverende bezoek vertrokken we naar de volgende bezienswaardigheid in een ander gedeelte van het land, Nampo City. Hier sliepen we in het Ryongyang Hotel, allemaal eengezinshuisjes. Met steeds 4 kamers en een enorm groot bad dat gevuld kon worden met zeewater met een temperatuur van wel 45 graden. Dat dat een weldaad voor je lijf is moge duidelijk zijn, heerlijk.
Zaterdag 30 april Dag 7
Vroeg wakker geworden van het zingen ergens naast ons hotel. Na een heerlijk ontbijt vertrokken naar de West Sea Barrage een grote dam/sluis en ook dit is flitsend gebouwd door het Koreaanse volk. Het is uiteindelijk bedoeld om de toekomstige zeevaart in goede banen te leiden. In een aangrenzend bezoekerscentrum kregen we een video te zien over de bouw van dit sluizencomplex en daaruit bleek dat de goede adviezen van Kim Il Sung ook hier gezorgd hebben voor een voorspoedige bouw. (ik was het een beetje zat al dat groepsgedoe, dus heb een beetje Remy gespeeld)
De vaart werd er in gehouden en dus zijn we via de bergen (goede wegen) en een mooie rit, voor iemand die graag motor rijdt zoals ik, naar Mount Kuwal en de Songbul Tempel gegaan. Onderweg nog gestopt bij een mooie waterval en een daar kleine wandeling gemaakt. De rit was, zoals ik al zei erg mooi, alsmede de tempel en ook hier was de wandeling de moeite waard. Na hier de lunch genoten te hebben, een rustieke picknick, gingen we op weg naar het museum Sinchon waar de ellende van de afgelopen oorlog uitgebreid te zien is. Allerlei lelijke acties van de Amerikanen, bewezen met foto’s en andere zaken. Maar het moet gezegd worden we waren allemaal onder de indruk. Ook hier bij het monument voor de vermoorde vrouwen en kinderen hebben wij een bloemetje gelegd.
Terug naar PyongYang en daar in een restaurant eend gegeten. tot mijn verbazing smakt het heerlijk.
Zondag 1 mei Dag 8
Helaas deze keer geen echte 1 mei viering, omdat later dit jaar, in september, het Arirang Festival [een performance van dans en muziek en kunst, of zoals onze gids vertelde: "The Arirang Festival shows how we can work together as one to achieve anything we desire, no matter who stands against us"] wordt gevierd.
Maar niet gehuild of getreurd want mijn dag werd opgefleurd door een email van mijn partner, Harold. He, zul je denken, een email? maar er mag toch geen contact zijn met het buitenland. Nou ik help je uit de droom. Vanuit het hotel in PyongYang kan je email versturen (2kb kocht 2 euro) en dat had ik gedaan en ik heb uiteindelijk dus 1 email van mijn partner terug ontvangen.
Als alternatief gingen wij naar het mausoleum van Kim Il Sung. Dit gebouw was vroeger zijn werkplek. Bij de ingang moesten we meteen doorlopen en naar de immens lange marmeren gangen. Niks geen roltrappen, lopende band o.i.d.
Aangezien wij goed naar dhr. Pak geluisterd hadden, die had ons namelijk aangeraden onze zakken leeg te maken, konden we allemaal veilig en snel door de eerste controlepost. Hierna kreeg je een stukje lunapark, namelijk een lopende band die op en neer ging om het eventuele stof van je kleding te verwijderen en bij het afstappen ging je over een vochtige doek, zodat je schoenen geen vuiligheid meer bevatten. Uiteindelijk kwamen we in een zeer grote zaal terecht met een enorm standbeeld van Kim Il Sung. Hier werd in rijen van vier eerbied betoond aan de Grote Leider. Daarna door nog meer gangen en met de lift naar boven. Daar gingen we door een soort tunnel waar een onwijze wind stond, dus alle eventuele nog achter gebleven pluisjes waren nu ook van onze kleding verwijderd. En toen eindelijk waren we klaar voor het bezoek aan de Grote Leider himself.
In een lange rij stonden Koreanen, welke steeds in groepjes van vier (beginnend bij de voeten, linkerkant, boven het hoofd en eindigend de rechterkant), hun respect te tonen. Het was indrukwekkend, zeker omdat er vele mensen hartverscheurend stonden te huilen. Dat was heel vreemd, je kan dit soort uitingen niet zo goed plaatsen, omdat wij dat niet gewend zijn. Uiteindelijk waren wij aan de beurt. Bijzonder gedisciplineerd en met gepaste eerbied hebben wij hetzelfde parcour afgelegd als de Koreanen en bij de vier hoeken van het graf netjes gebogen en dat met gepaste eerbied.
Opvolgend hebben wij nog mogen genieten van alle oorkondes en medailles van de Grote Leider en in een andere ruimte werd het verhaal van het overlijden van de Grote Leider verteld (dit gebeurde d.m.v. een soort mp3 speler en in het Engels) en toen de lange weg weer terug naar buiten.
Nog maar net bekomen van deze indrukwekkende ervaring togen we verdere naar het Friendship Festival [een soort park met een achtbaan, botsauto’s en draaimolens en dat alles uit de vorige eeuw). Hier vierden de Koreanen hun 1 mei. Gezamenlijk hebben wij gekeken naar het Amerikaantje slaan (geblindoekt een bord met daarop een Amerikaanse Militair aan gort slaan) en of dit nu wel of niet in scene was gezet, de toeschouwers, wij ook, hadden dikke pret.
Geheel tot onze verbazing kregen we op dit festival een uur lang de tijd om zelf op pad te gaan, weliswaar op het terrein blijvend, maar toch… gewoon lekker rond lopen en kijken naar de mensen. Voor mij nam dit een heel bijzondere wending, want terwijl ik families, die voor gezinsfoto’s poseerden, probeerde te fotograferen, werd ik gevraagd plaats te nemen tussen die families. dit liet ik me geen twee keer zeggen, onderwijl wel proberend hen te bewegen ook met mijn fototoetel een fot te laten maken. Dat is uiteindelijk met veel moeite gelukt. Kortom ik heb het hier reuze naar mijn zin gehad. Ook een bende militairen in een ronddraaiend vliegtuigje op de kermis is een komisch gezicht, maar zij hadden reuze pret.
Na de lunch zijn we gaan wandelen in Moran Hill, een mooi park waar vele gezinnen aan het picknicken waren. Hier vloeide de alcohol (Soju) behoorlijk dus het was een dolle boel. Zingen en dansen, kortom gezellig. Ik ben een aantal maal uitgenodigd om mee te komen eten, maar helaas we moesten wel blijven wandelen. Alleen een aangeboden appel heb ik aangenomen en mijn kamergenote heeft dit heerlijk opgepeuzeld.
Via een bezoek aan DE bookstore van de hoofdstad naar de metro vertrokken. Een behoorlijke lange roltrap deed ons diep afdalen om terecht te komen in een bijzonder mooie ruimte met mooie wanddecoraties. De lampen waren van een bijzondere schoonheid, enorm qua omvang met veel tierelantijnen. Kortom indrukwekkend
De metro in en één halte meegereden [of het in scene gezet was?, ik weet het niet, heb goed opgelet alle keren dat wij langs metrostations kwamen en mensen liepen ook op andere dagen dan zondag in en uit, dus????] Hierna naar de Juice Tower [welke symbool staat voor de filosofie van het land, namelijk zelfvoorzienigheid].Hier heb ik lekker rondgehangen bij het water. Koreanen zijn waaghalzen en terwijl ik daar zat zag ik een Koreaan de trap afkomen, op de fiets. Dat ging dus niet goed en de man maakte een doodsmak. Ik heb EHBO dus rende erheen en zag dat hij niet bij kennis was en zo lag, dat zijn tong naar beneden was gezakt waardoor de luchtpijp was afgesloten. Oook zijn arm en been lagen in een rare houding en het bloed spoot uit zijn voorhoofd (kaak, neus en oogkassen). Maar voordat ik wat zinnigs kon doen trokken vijf Koreanen de man weg en gooide hem over de bagagedrager van een fiets. De manier waarop hij daarop lag was zeker niet slim, dus dat riep ik ook, maar helaas. Hoe het met de man is afgelopen weet ik niet, maar het was wel frusterend dat je dus niet mag helpen.
Hierna naar het monument van de Partij geweest. Hamer, sikkel en penseel staan voor arbeiders, boeren en intellectuelen. Ook dit monument had een enorme omvang en was toch van een behoorlijke schoonheid.
Maandag 2 mei Dag 9
Al vroeg waren we vertrokken richting Wonsan om daar o.a. een mooie waterval te bezoeken, maar helaas kregen we onderweg pech met de bus. De voorwielophanging [links vooraan] was gebroken, dus na een rit van ongeveer 40 km was het uitstappen geblazen en wachten. Dhr. Pak was naar een dorp gewandeld en daar gebeld naar de vervoerder. Van die kreeg hij te mhoren dat er om 10.30 uur een nieuwe bus zou komen en zowaar dat klopte en zelfs perfect op tijd. Deze bus was van een iets mindere kwaliteit dus gingen we bij iedere hobbel in de weg de lucht in, dat was zwaar vermoeiend, maar ok, we reden weer. Het oponthoud was er wel de oorzaak vann dat ons bezoek aan de waterval niet door ging. dus meteen door naar Wonsan. De 260 km lange rit ging door de bergen. Opvallend was dat er weinig tot geen bomen mmeer op de hellingen stonden. Je zag dat men flink had huisgehouden in de bossen en dat op de meest vreemde onmogelijke plekken een poging werd gedaan om landbouwgrond aan te leggen. Maar volgens mij is de erosie hier wel heel erg groot, één flinke bui en de zojuist aangelegde lapjes grond spoelen zo weer weg.
Onderweg hebben wij nog wel de Chonsam Co-op Boederij bezocht en hier zag ik eindelijk de eerste motor, dus meteen een foto genomen. Het was een leuk bezoek, maar voor een hoop groepsleden was het behoorlijk teleurstellend, ze hadden gehoopt op een wat actiever bezoek.
Na een bijzonder flinke rit kwamen we de zee [hoop prikkeldraad en andere voorzorgsmaatregelen]. Het heete hier Sijung Lagoon en het was ondertussen al een uur of vijf. We hebben hier kort rond gereden en een van de mannen rende het ijskoude water in, brrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr erg dapper.
We sliepen in het Sijung Hotel. Een gezellig hotel, met modderbaden (helaas gingen die net stuk toen de eerste van ons zich erin wilde laten zakken) en een dame die de massage deed. Van dat laatste heb ik dankbaar gebuirk gemaakt, want het tempo waarin alle gaat is moordend. Ik moet zeggen goddelijk. Zelfs mijn oren werden van binnen gemasseerd en ik was kompleet ontspannen hierna. Na het diner ben ik op het balkon gaan zitten, heb alle lampen uitgedaan, ben gaan zitten en genieten van de sterrenhemel, het geluid van beesten en het kabbelende water. Heerlijk, een moment voor jezelf. Later kwamen er nog drie mensen van de groep bij, maar dat was niet erg want die genoten net zo als ik. Uiteindelijk toch nog twee vallende sterren gezien en dus twee wensen gedaan.
Dinsdag 3 mei Dag 10
De lange 260 km terug gereden naar PyongYang gelukkig was onze "eigen" bus weer gemaakt en hadden we ook onze eigen chauffeur weer. We bezochten het Grand People’s Study House, een soort bibliotheek. Waar bij de rondleiding bleek dat mensen op de computer gebruik konden maken van intranet en andere zaken, maar geen toegang hadden tot het internet. Ook werd ons het zeer moderne boekstysteem getoond. De dame achter de balie tikte ons verzoek in, een boek over natuurkunde en via een soort lopende band kwam het boek in een wagentje naar ons toe. We hebben dus meer boeken gezien dan de twee wiskunde boeken die in de andere verhalen staan beschreven.
Hierna gingen we naar de muziekafdeling en ja hoor, daar was de CD "Biertje" welke afgelopen jaar (2004) door twee andere Nederlandse toeristen is geschonken. Dus draaien dat ding en meezingen en de polonaise dansen, dit tot verwondering van de Koreanen, maar wij hadden reuze pret. Vanaf dit gebouw hebben we genoten van het mooie uitzicht over de stad.
Opvolgend brachten we een bezoek aan "Schoolchildren’s Palace" een soort naschoolse opvang (als wij dhr. Pak mogen geloven) waar kinderen allerhande hobbies (?) kunnen uitoefenen, zoals muziek, dans, caligrafie, vechtsporten etc. Op dat moment waren volgens mij alle toeristen, die aanwezig zijn in Noord-Korea, hier vertegenwoordigd dus lopen wij rijen dik door de klaslokalen. Kortom vermoeiend, maar na een afsplitsing van onze groep was het toch wel leuk. Genoten van dansende meisjes, die wel moesten lachen om de rare gezichten die ik trok, maar toch bijzonder goed en gedisciplineerd in de maat bleven.
Hierna kregen wij een onwijs goede show te zien, echt ongelooflijk, leuk, flitsend maar vooral bijzonder om te zien dat jonge mensen zo perfect (ok, uren en uren training, maar dan nog, het blijven kids) een show neer kunnen zetten.
Woensdag 4 mei Dag 11
Na een goede nachtrust en ontbijt, vertrokken vanuit PyongYang voor 160 km busreis naar het Kadootjes paleis, of te wel International Friendship Exhibition. De tentoonstelling is opgesteld in twee gebouwen die vol liggen met kado’s die de Grote Leider Kim Il Sung en zijn zoon Kim Jong Il in de loop der jaren hebben ontvangen van bezoekers uit het buitenland, delegaties en staatshoofden. De beide Kim’s vonden dat deze kado’s eigenlijk voor het Koreaanse volk bestemd waren en hebben ze daarvoor op deze permanente tentoonstelling toegankleijk gemaakt voor het publiek.
We zijn hier enkele zalen doorgelopen, uietraard onder begeleiding van een gids. Deze dame informeerde ons over al de mooie giften, in welk jaar geschoinken en door wie. Een Apple Machintosh [PC], bedden, stoelen, golfsticks, schilderijen en vele andere prularia werden ons enthousiast getoond en van een verhaal voorzien.
En ook hier weer zeer lange gangen welke we op onze sloffen (letterlijk, want die moesten we over onze schoenen doen) doorkruisten. Kortom wel leuk. Zou het een idee zijn om in Nederland een gebouw met koninklijke geschenken te hebben, zou net zo verrassend kunnen zijn.
Toen weer die 160 km terug en op naar de filmstudio’s waar Kim Il Sung bijzondere aandacht voor had. Hij is hier namelijk wel 300 x geweest en schijnt zelfs een prijswinnende film te hebben geregiseerd. Op zich was deze filmstudio, met een Chinese straat, Koreaanse straat en zelfs een Europese straat, grappig maar niet echt indrukwekkend. Je kon er voor de prijs van één euro een kostuum aan trekken en dan op de foto gaan. Een leuk idee, behalve voor de wat forser uitgevallen mens, want dan past die mooie hanbok (Koreaanse jurk) niet en krijg je een bij elkaar geraapt zooitje aan en dan maar denken dat je een soort ridder bent. De gidsen en alle andere mensen lagen in een deuk, dus ….
Vervolgens zijn we naar een acrobaten show geweest, heerlijk ouderwets, maar wel leuk. En het moet gezegd worden de Koreanen die hier zaten, genoten tig keer meer dan wij, maar wij zijn dan natuurlijk ook verwend.
Volgens de gidsen zouden we na de show de beste maaltijd ooit eten, namelijk Cold Noedels, in het beste restaurant van heel Korea. Koude noedels met groente en vlees, die je zelf op smaak moest brenegen met azijn, soja en mosterd. Volgens mij was ik de enige gek van de groep die het vond smaken.
Hierna terug naar het hotel voor de laatste nacht in Korea.
Donderdag 5 mei – Dag 12
Die ochtend onze videoband in ontvangst genomen (dhr. Cam Lee heeft gedurende de gehele reis beelden geschoten en heeft een bijzonder mooie, positieve montage afgeleverd. De muziek is een soort James Last dus heerlijk kneuterig, maar ben er oprecht blij mee, mooi document).
Dhr. Pak als dank voor zijn inzet twee flesjes jenever gegeven, daar dit vergelijkbaar is met de Koreaanse Soju. En hij beloofde mij dit samen met zijn vrouw op een bijzonder moment te gaan nuttigen.
Toen was tijd om de koffers te pakken en met de bus naar het station te rijden, waar de trein op 10.10 uur zou vertrekken. Het was behoorlijk druk, met name voor het station. De trein was bijzonder lang. Vooraan waren er twee internationale wagons (Koreaans), waar wij als groep samen met andere toeristen en een groepje Koreaanse zakenlieden een aantal coupes tot onze beschikking hadden.
Bij de eerste stop bleken de deuren op slot te zitten, dus niet effe gauw het perron op. Onderweg hetzelfde beeld als wij alle dagen hadden gezien, landbouwgrond, maar dan niet in de meest vruchtbare vorm.
Verleden jaar (2004) heeft er in het Noorden langs de spoorweg een grote ontploffing zich voorgedaan (oorzaak tot op heden onbekend) waarbij vele slachtoffers vielen. Onze Bob had berekend wanneer wij er ongeveer langs zouden komen, dus de neuzen zaten tegen het raam geplakt. Inderdaad zagen we op de aangegeven plek een grote zwarte vlakte allemaal nieuwe huizen (dhr. Pak had gezegd, je ziet de nieuwe huizen wel! Want ze zijn gebouwd door buitenlanders) Deze nieuwe huizen hadden een kleurtje, in tegenstelling tot de grijze bouwsels die we in de rest van het land gezien hadden, dus dat viel op.
Een half uurtje later stopte de trein aan de Koreaanse kant van de Chinees-Koreaanse grens en werden de achterste wagons afgehaakt. De douane dame die onze coupe aandeed was niet erg vrolijk, een echte bitch. Ze controleerde de eerder door ons ingevulde formulieren [deze formulieren gingen over geld, apparatuur etc.]. Ze sprak geen Engels waardoor de communicatie stroef verliep. Tassen werden geopned en gecontroleerd op inhoud. Bij de derde tas kwam er zowaar een glimlach op haar gezicht toen ze het blad ‘Opzij" door keek. Toen zei ze: "Bye Bye" en verdween weer. Aan mijn tas is ze niet eens toegekomen.
In de coupe naast ons had een douanier, die wel Engels sprak, zeer leuke vragen gesteld, kortom een gezellige conversatie. Na de controle mochten we de coupe weer uit en werden de dames met een detector gecontroleerd door "onze" dame en de mannen door een man.
Na vier uur stilstaan kwam de trein eindelijk in beweging en reden we een grote rivier over. Je kon in de verte China al zien liggen. Dit viel direct op door de gekleurde gebouwen en vlaggen. Dit in contrast met de grauwe en grijze gebouwen die ons de afgelopen tien dagen ten deel waren gevallen. Aan de overkant van de rivier stopte de trein voor de Chinese douane. Zeer gastvriendelijk werden wij verzocht de papieren in te vullen. Visa in het paspoort werden gecontroleerd en de gezondheidsverklaring kreeg extra aandacht. Ook werden we via een thermometer met een laserstraaltje (gericht op je voorhoofd) gecontroleerd op onze lichaamstemperatuur, die op het formulier ingevuld werd. Klaar waren we. De deuren werden ontgrendeld en we mochten het perron op. Na wat heen en weer lopen ontdekten wij dat de restauratiewagon vier rijtuigen verderop was. Het was ondertussen een uur of zes en we hgadden honger ondanks het uitstekende lunchpakket, maar dat was allang op.
De trein vertrok volgens het in de trein opgehangen tijdschema. Hieruit leidden wij af dat de de controle aan de Chinese kant waarschijnlijk aangepast wordt aan de tijd die de Koreaanse kant nodig heeft om hun controle uit te voeren. De deuren tussen de wagons werden geopend door onze Koreaanse oppasser, waardoor wij richting restauratiewagen konden gaan en daar met zijn twaalven genoten hebben van een heerlijke Chinese maaltijd. Volgens de Chinese was dit erg duur, maar voor ons viel de prijs 45 yuan (ongeveer 4,5 euro) reuze mee.
Op de terugweg was het moeilijk om terug te komen in onze coupe [trouwens 4 wagons doorlopen tussen de Chinese mensen is een belevenis op zichzelf, ook hier geldt wie kijkt naar wie]. Eenmaal bij onze wagon aangekomen bleek de tussendeur gesloten te zijn door onze Koreaanse opppasser en helaas hoorde hij ons niet. Pas na veel kabaal kwam hij uit zijn coupe, waar hij zat te kaarten, eten en drinken met de andere Koreanen. De deur werd geopend, maar onze coupe deur vergat hij in zijn haast, dus weer storen. Hij werd er niet vrolijker van
De bedjes in orde gemaakt. Op een heel vies onderlaken na, was dit best schoon als je ten minste niet allergisch bent voor de dekens(?!).
Na een redelijke nachtrust kwamen we in Beijing aan.
Vrijdag 6 mei en zaterdag 7 mei Dag 13 en 14
Op het station, waar de trein precies op tijd arriveerde, was er in geen velden of wegen een spoor te vinden van onze Chinese gids. Op eigen houtje zijn we toen maar het station uitgewandeld en daar vonden wij haar als nog. Door een gigantische drukte naar de bus gelopen, die ons naar het hotel bracht.
Na het inchecken, douchen etc. genoten van een McDonalds ‘maaltijd’. Thuis kom ik er nooit, ik prefereer Burger King, maar nu, het moet gezegd worden, heerlijk.
De rest van de dag en de volgende dag samen met mijn kamergenote geshopped in het overdrukke Beijing.
Zondag 8 mei Dag 15
Met de KLM weer terug naar Amsterdam. De vlucht verliep voorspoedig. Ik was blij om op Schiphol mijn partner weer terug te zien. Na een bak koffie en bijpraten, met de trein terug naar Den Haag.
Hier van het station naar huis gelopen daar de binnenstad was afgezet i.v.m. de herdenking van de oorlog.